Οι νόμοι του Σόλωνα. Ο Πεισίστρατος γίνεται τύραννος

Το μάθημα σε παρουσίαση:

Πηγή: Ηλιάδης Ηλίας

Φράσεις και λέξεις που μας έρχονται από την εποχή του Σόλωνα

Συκοφάντης - συκοφαντίαΟ Σόλωνας, ως άρχοντας (άρχων=αυτός που άρχει, αυτός που κυβερνά) του δήμου της Αθήνας, είχε απαγορεύσει στους πολίτες να εξάγουν, εκτός από το λάδι, οποιοδήποτε αγροτικό προϊόν. Ήθελε με αυτόν τον τρόπο να προστατεύσει τους Αθηναίους από έναν λιμό (πείνα), αφού ήξερε πως η Αττική δεν παρήγε αρκετά αγαθά σε αφθονία. 

Η απαγόρευση ίσχυε με πολλή αυστηρότητα για τα σύκα (μία από τις πιο θρεπτικές τροφές και τις πιο διαδεδομένες στην αρχαιότητα).

Έτσι, έδινε το δικαίωμα στον καθέναν να καταγγείλει οποιονδήποτε προσπαθούσε να εξαγάγει παράνομα σύκα από την Αττική. Εκείνος που κατήγγειλλε λεγόταν συκοφάντης (από το "σύκα" και το "φημί"=λέω) και η πράξη του συκοφαντία.

Μηδένα προ του τέλους μακάριζε

Τα χρόνια που είχε φύγει από την Αθήνα επισκέφτηκε τον Κροίσο, βασιλιά των Σάρδεων, πάμπλουτο άνθρωπο εκείνης της εποχής.

Εκείνος τον ρώτησε αν ήξερε άλλον άνθρωπο πιο ευτυχισμένον. Ο Σόλωνας τον προσγείωσε απότομα λέγοντάς του πως γνώριζε τουλάχιστον άλλους τρεις. του είπε στο τέλος την φράση που έχει μείνει ως σήμερα: "Μηδένα προ του τέλους μακάριζε", δηλαδή "μην μακαρίζεις κανέναν προτού δεις το τέλος του".

Και πράγματι, λες και το ήξερε ο Σόλωνας, πλήθος συμφορές βρήκαν τον ματαιόδοξο πλούσιο Κροίσο: ο γιος του σκοτώθηκε στο κυνήγι κι εκείνος αργότερα, σε έναν πόλεμο, πιάστηκε αιχμάλωτος από τον βασιλιά των Περσών Κύρο. Την ώρα που ετοιμάζονταν οι Πέρσες να τον σκοτώσουν (να τον κάψουν), θυμήθηκε την φράση του Σόλωνα και απελπισμένος φώναξε τρεις φορές το όνομά του. Λένε πως ο Κύρος που τον άκουσε, ζήτησε να μάθει τι σήμαιναν αυτά τα λόγια και, όταν έμαθε την ιστορία με τον Σόλωνα, του χάρισε την ζωή και τον πήρε ως σύμβουλό του.

Γηράσκω δ’ αεί πολλά διδασκόμενος

Παρ' όλο που πολλοί πιστεύουν πως η φράση αυτή ανήκει στον μεγάλο φιλόσοφο Σωκράτη, στην πραγματικότητα την είπε εκατό χρόνια νωρίτερα ο Σόλωνας σε κάποιο από τα ποιήματά του (δεν ξεχνάμε πως ήταν και ποιητής)! Σημαίνει "καθώς γερνώ διδάσκομαι πολλά πράγματα από τις εμπειρίες της ζωής".

Αργία μήτηρ πάσης κακίας
Εννοούσε (ο Σόλωνας) πως η αργία (το να μην εργάζεται κάποιος και να μην ασχολείται με τίποτα) προκαλεί διάφορα κακά σε αυτόν.